افغانستان ازلحاظ داشتن آب وهوا مناسب خاک خوب برای نشو نموی اکثریت نباتات منجمله میوه جات وسبزیجات دارای اهمیت است.
با تاسف پیشه زراعت دروطن عزیزما بسیار ابتدایی بوده ودهاقین ما ازمزارع خویش حاصل قناعت بخش نمی توانند بدست آرند. زیرا عدم تکنالوژی معاصر وامکانات برای کنترول امراض وآفات منجمله عدم میکانیزه بودن سیستم زراعت باعث رشد بطی آن شده است.
بنآ برعدم آ گاهی کامل دهاقین انواع امراض وآفات ازبیرون به داخل کشورگردیده که خساره زیادی به محصولات زراعتی وادر مینماید مگس خربوزه یکی ازهمان آفاتی است که ازطرف ايران داخل کشورگردیده در ابتدا در ولایت هرات بعدآ در ولایت بادغیس .میمنه "شبرغان و در سال جاری در ولایت بلخ، بغلان و کندز سبب خساره در فالیز ها گردیده که فیصدی خساره آن به 60الی 90فیصد میرسد .
امروز مگس خربوزه در افغانستان خصوصآ در صفحات شمال به دها قین خسارات هنگفتی را متحمل شده است که هیچ نوع توجه صورت نه گرفته است
بنآ دست اندکاران علم وراثت در تلاش اند تا در عرصه بهبود کمیت وکیفیت محصولات زراعتی خدماتی برای دهاقین انجام دهند وهم چنان علمای بخش های مختلف زراعت جهت نیل به این هدف اهمیت اقتصادی و اهمیت غذایی خربوزه و طریقه های مختلف پرورش آنر برای دهاقین واضیع نموده . تلاشهای جدی به خرچ داده اند که در نتیجه تطبیق آن میتوان نتایج مطلوب بدست آورند.
نظر به تحقیقات و سروی که در افغانستان صورت گرفته تقر یبآ 52 نوع خربوزه آبی و للمی زودرس ودیررس شناخته شده است که در ولایت زون شمال موجود میباشد .
بنآ با در نظر داشت مطالب فوق بنده تلاش نموده تا سیمنار را تحت عنوان طریق جلوگری از مگس خربوزه را به رشته تحریر درآورم تا باشد از این طریق برای
زارعین و دست اندر کاران این عرصه خدمتی اندکی هم اگر باشد انجام دهدم آینده درخشان را امید وارم
تاریخچه ونشئت خربوزه:
چون خربوزه یک نبات موسم گرم بوده و مقدار شعاع آفتاب و روشنی زیاد ضرورت دارد . قرارتحقیقات اکثر علما خربوزه ازآسیایی مرکزی (چین وافغانسان ) که دارای انرژی کافی اند نشئت کرده ویک تعداد زیاد انواع خربوزه دراین ساحات پیدا شده میتواند. (3)
جای اصلی خربوزه آسیا بوده وتوسط کولمبوسس به امریکا برده شده خربوزه مربوط به فبامیل Cucurbitaceae بوده وبه جینس Cacumis متعلق میباشد. (4)
زرع خربوزه گرمه درهندوستان شروع گردیده که ازآن جا اولین نوع مزروعی آن منشأ گرفته است. میوه آن دارای اشکال غیرمنظم است. درمناطق خیلی خشک آسیای میانه انتخاب آن توسط زارعین باعث بوجود آمدن انواع خاص آسیا میانه گردیده که بهترین خربوزه دردنیا بوده ودرعصر ما شهرت پیدا نموده است.
خربوزه گرمه ازطریق شرق نزدیک به اروپا برده شده وامروزبه پیمانه زیاد درامریکا لاتین؛ اسپانیه وفرانسه منتشر میباشد.
خربوزه ازگروپ عمده سبزیجات افغانستان به شمار میرود.
خربوزه افغانستان ازنگاه جسامت وکیفیت درجهان بی نظیراست. اقلیم افغانستان خصوصأ آب وهوای مناطق شمالی افغانستان برای زرع خربوزه مساعد میباشد.
با وجود اینکه خربوزه دردنیابه قسم وحشی دیده نشد ه بازهم جای اصلی میوه های وحشی یعنی خربوزه آسیایی مرکز ی یعنی افغانستان میباشد خربوزه به خاندان Cuonnds Melon تعلق دارد.
نام علمی خربوزه Cuonnds melon rotcata میباشد. (8)
وقت کشت خربوزه :
خربوزه وقتی کشت میگردد که درمنطقه خطرسرما به کلی ازبین رفته باشد چون که برای پرورش آن احتیاج به آفتاب شدید وگرمای زیاد ضرورت است درافغانستان کشت خربوزه به طریقه های مختلف صورت میگیرد معمولا تخم خربوزه بالای پشته به عمق 2.5-5 سانتی متروفاصله بین دوقطار2 تا 2.5 مترمیباشد. اگرنشیبی پشته ها به طرف جنوب باشد بهتراست زیرا تابش آفتاب بهتربوده وحاصل زودتربدست میاید.
تازمانیکه گشت و گذاربه داخل مزرعه ممکن باشد لازم است تا خشاوه صورت گیرد. هنگام خشاوه نمودن دقت شود تا طورسطحی صورت گرفته وبه ساقه های نبات صدمه وارد نشود وهم چنان کنترول گیاهان هرزه توسط مواد کیمیاوی گیاه کش صورت گرفته میتواند.
قبل ازکشت خربوزه باید به فاصله یک مترچقری گرفته وپشته ها راآب بدهید. به طوریکه روی چقری رابگیرد. وتخم خربوزه رادرآب ترنموده ومدت3 روز درجای گرم بمانید تا جوانه بزند. ودرهرچقری4-6 دانه تخم بیندازید وبا خاک بپوشانید ودرمدت 7 تا 9 روز جوانه میزند.
خربوزه للمی رامیتوان دربعضی مناطق توسط دست یا Brood cast پاش داد بعدازاینکه خربوزه 3-4 برگه شد آن را یکه کاری نمود البته دراین سیستم دست پاش جویه نمیشود صرف زمیین راقلبه نموده وماله میشود وبس درجه حرارت مناسب برای رشد ونموی خربوزه 20-30 درجه سانتی گراد میباشد. (7)
اهمیت غذایی خربوزه:
میوه خربوزه غنی از ویتامین (C) بوده منبع خوب از پتاشیم (K) میباشد تخم خربوزه خاصیت ضد گرم دارد ودرمان کرم های روده موثر است.
میوه خربوزه سرعت هضم غذا را درمعده افزایش داده ونیزبه دفع فضولات ومواد زائیده ارروده کمک میکند.
هم چنان خربوزه دارای مواد با ارزش غذایی زیاد می باشد که ذیلا یاد آوری میگردد.
جدول میزان ترکیبات مختلف غذایی موجود درمیوه خربوزه ( 125 گرام)
|
1
|
انرژی
|
24 کیلو کالوری
|
|
2
|
آب
|
99 فیصد
|
|
3
|
کاربورهایدریت
|
11گرام
|
|
4
|
پروتین
|
1 گرام
|
|
5
|
کلسیم
|
8 ملی گرام
|
|
6
|
پوتاشیم
|
339 ملی گرام
|
|
7
|
ویتامین
|
31 ملی گرام
|
|
8
|
فاسفورس
|
13 ملی گرام
|
|
9
|
سلولوز
|
0.33 فیصد
|
(2)
اهمیت اقتصادی خربوزه :
خربوزه یکی ازاقلام مهم صادراتی کشور میباشد. کشت این نبات اززمانهای قدیم به این سو د رولایات جنوب وشمال کشوررواج دارد. خربوزه نبات یک ساله شیرین ، خوش طعم ،سرشارازمواد قندی میباشد وبه قسم تازه و خشک مورد استفاده قرارمیگیرد. خربوزه افغانی درمارکیت های منطقه ازشهرت عالی برخورداربوده مستهلکین وعلاقمندان زیاد دارد.
تولیدات خربوزه بعد ازگندم درمناطق مذکورتوجه بسیاری ازتاجران را به خود جلب نموده که قدرت حاصل دهی یک جریب زمین درمناطق مذکور طور اوسط دونیم (2.5) تن میشود وهم چنان قیمت فی سیر خربوزه دروقت رفع حاصل درسال گذشته 50 افغانی بوده که به همین حساب یک جریب زمین خربوزه طوراوسط 17857 افغانی حاصل میدهد که به هکتارتقریبأ 89285 افغانی میشود. خربوزه مثل سائرنباتات دیگر مورد حمله آفات نباتی قرارمیگیرد به اساس گزارش رسیده وسروی که درزمینه صورت گرفته خساره مگس خربوزه درسال های 1383 و1384 از75 الا95 فیصد بوده که آفت مذکور درمرحله لاروا خساره وارد کرده باعث کاهش کمی وکیفی تولیدات میشود. شیوع این آفات حاصلات ده ولایات شمالی وغرب کشورمارا به شکل جدی تهدید وخساره مند ساخته است. اگر خساره وارد آفت رادرهرولایت 500 هکتار تخمین کنیم پس خواهیم فهمید که به سطح ده ولایت جامعه دهقانی درکشورسالانه چه اندازه خساره رادراین ناحیه متحمل میشود که تاثیرات سوء آن به اقتصاد ملی کشورمرتبط میباشد پس کنترول ومبارزه با این آفت وظیفه ملی اسلامی هردهقان با احساس است که به مشوره متخصیصین فنی وکارمندان حفاظه نباتات درولسوالی یا ولایت خویش درمبارزه با این آفت همکاری وتوجه داشته تادرآینده بتوانیم این محصول پرارزش خویش را ازشراین آفت مدحش وخطرناک نجات دهیم. (5)
مگس خربوزه:
مگس خربوزه که آفت مهم خربوزه بوده جنس ماده آن آله تخم گذاری خویش رازیر پوست میزبان (خربوزه) وقتی که به اندازه شینکی ویا چهارمغز باشد فروبرده تخم گذاری میکند.
بعدازاینکه تخم به لاروا یا کرم تبدیل میشود لاروای این حشره داخل گوشت میوه پیشرفت نموده تغذیه مینماید که بعدأ قسمت های داخلی میوه سخت وقهوای رنگ میشود.
مگس هابرعلاوه ازاینکه خساره وارد میکند برای قارچها نیززمینه فعالیت را فراهم میسازد که باعث گنده شدن خربوزه میگردد.
مگس مذکور باعث ازبین بردن 60 الا80 فیصد خربوزه میشود. (5)
تاریخچه مگس خربوزه :
حشره مضره مگس خربوزه تقریبأ چهار سال میشود که درصفحات شمال شیوع نموده واکثرمحصولات فالیزی دهاقین را متضررساخته وازبین برده است.
مگس خربوزه که نام علمی آن Predalis Predalinea میباشد ودرسال 1861 دولت اسرائیل را متضرر ساخته که تقریبأ 95 فیصد محصولات فالیزی را ازبین برده است ودرسال 1981 اولین باردربلوچستان راپورداده شده است وبلاخره دراثرعدم مراعت قرنطین سرحدی توسط اموال تجاران ملی کشورداخل گردید وبرای اولین باردرولایت هرات،بادغیس ، غور، هلمند ،قندهار وزابل را تحت شعاع خود قرارداده ومتضررساخت وتقریبا دوسال میشود ازطریق میمنه،شبرغان وآقچه داخل شهرمزارشریف گردیده وازآن جا درولایت سمنگان وحتی درولایت کندزوبغلان هم راپور داده شده است.(9)
دوران حیات مگس خربوزه:
مگس خربوزه زمستان را به شکل شفیره درعمق 6الی 12 سانتی متر درخاک سپری میکند. حشره کامل این آفات درماه جوزا بروزنموده وبعدازمدت تقریباً یک هفته شروع به تخم گذاری میکند. طول عمر جنس مونث این آفت از70 تا105 روز میرسد وجنس مذکرآن از60 تا 75 روز عمردارد. هرحشره مونث درحدود 125 تا 200 بیضه تخم را تقریباً درطول سه هفته تولید میکند. اگربالای یک میوه چندین سوراخ دیده شود به این معنی نیست که یک مگس تخم گذاری کرده بلکه چندین مگس ها درآن تخم گذاری کرده اند.
طورمعمول خربوزه های کوچک رابرای تخم گذاری ترجیح میدهد. مرحله تخم گذاری درتابستان از2 الی3 روز ودرخزان حد اکثر7 روزدوام میکند. لاروا بعدازمدت 8 الی 18 روز تغذیه به استراحت میرود وبرای تکمیل نمودن مرحله شفیره ازطریق سوراخ های که درخربوزه ایجاد نموده داخل خاک میگردد وازآنجا پوست اندزای کرده به شفیره تبدیل میگردد. طوراوسط ازمرحله تخم گذاری الی حشره کامل از14 الی27 روز رادربرمیگیرد. یک تعدار شفیره های هرنسل به استراحت اجباری ودیاپوزباقی مانده وتاسال آینده مگس ازآنها خارج نمیشود مگس خربوزه سالانه از2 الی3 نسل تولیدمیکند وهم چنان نسل ها باهم مخلوط میشود. (5)
مبارزه با مگس خربوزه:
مگس یا کرم خربوزه آفت مهم خربوزه بوده وروز به روز به وخامت آن افزوده میشود دراکثر نقاط افغانستان خصوصا درولایت هرات،بادغیس،فراه،قندهار،زابل وغیره شیعوع دارد.
حشره کامل عبارت ازیک مگس میباشد تخمک ها را به داخل قسمت های نمویی ویا مستقیاً به داخل میوه نبات میزبان قرارمیدهد بعدازچند روز تخم ها به کرم های کوچک سفید رنگ تبدیل شده.
وازقسمت گوشت خربوزه تغذیه مینماید فعالیت بعضی ازمکروب ها به خساره مستقیمی که توسط این کرم ها به وجود میاید یکجا گردیده وباعث ازبین بردن خربوزه ویا دیگر نباتات میشود. این خساره گاهی به اندازه شدید میباشد که حتی صد درصد حاصل خربوزه وتقریباً 30 درصد حاصل تربوزویا هندوانه دربعضی ازمزارع به مشاهده رسیده است. بعدازیک هفته یا بیشترنموی کرم ها به پایان رسیده سپس با ایجاد سوراخ ها میوه را ترک وبه داخل خاک به عمق (4 تا 20 )سانتی متر فرومیروند کرمها درداخل خاک پیوپا تبدیل میشوند تقریباً بعداز یک هفته به شکل مگس زرد رنگ کوچکتر ازمگس خانگی خارج میشوند وبعداز جفت گیری تخم گذاری آنها شروع میشود بدین ترتیب آفت متذکره سالانه سه نسل راتکیمل وزمستان را به مرحله پیوبا به داخل خاک سپری مینماید.
جهت جلوگیری ازشیوع آفت دهقانان میتوانند با استفاده ازچند روش مختلف که درذیل آمده است آفت مگس خربوزه را کنترول نمایند.
1- استفاده ازروشهای زراعتی ازقبیل تغیرنوع کشت ازخربوزه به تربوز: زیرا آفت متذکره خربوزه را ترجیح داد ه وخساره آن به تربوز کمتراست.
2- جمع آوری میوه های خربوزه ئی که درآغازفصل تولید میشود وسپس ازبین بردن میوه های مصاب با دفن نمودن عمیق درخاک وبا خوراندن آن به حیوانات: چون مگس هائیکه پیوپای زمستانگذاربه وجود می آیند اولا بداخل میوه های جوان خربوزه تخمگذاری می نمایند. بنا براین اگراین تخمها وکرمهای نسل اول از بین برده شوند کاملا نفوس آفت درنسل های بعدی ازبین رفته ویا بطور قابل ملاحظه تقلیل میابد به شرط آنکه این کارتوسط همه دهاقین صورت گیرد تا جاییکه مشاهده شده است طریقه فوق دراکثرمزارع نتیجه قناعت بخش به همراه داشته است.
3- مراعات نظافت مزرعه فالیز: دراکثرمزارع ملاحظه میشود که دهقانان خربوزه های مصاب وگندیده را بداخل مزرعه رها مینمایند وبا شخص مصرف کننده بعدازاینکه متوجه شد خربوزه حاوی کرم است آنرادورمی اندازد اینکار سبب میشود تا کرمها بداخل خاک رفته وبه مگس مبدل شوند البته هرمگس ماده میتواند درحدود صدعددتخم تولید ویا چند خربوزه سالم را مصاب نمایدبنا براین لازم است هرشخص تولید کننده ویا مصرف کننده با مشاهده خربوزه مصاب به کرم آنراعمیقاً به داخل خاک دفن ویا به حیوانات بخوراند.
4- به تلک انداختن مگس خربوزه : مگس خربوزه به آب میوه جات آب برنج عصاره بادرنگ ویا خربوزه محلول شکر وغیره علاقمند می باشد هرگاه یکی ازمواد متذکره بین کاسه های مستعمل درنقاط مختلف مزرع گذاشته شود سبب ازبین رفتن تعداد از این مگس ها دراین مواد میشود. هرگاه قدری ادرارحیوانی ویا انسانی ویا مقداراندکی کود سفید کیمیاوی(یوریا) به این موادافزوده شود نتیجه بهتربدست می آید.
کنترول میخانیکی مگس خربوزه
بخاطریکه مزارع خربوزه خویش را بشکل میخانیکی کنتورل کرده باشیم به نکات ذیل توجه کنید.
1- تناوب زراعتی را بمدت سه سال در نظر بگیرید. یعنی وقتیکه در مزارع خویش خربوزه کشت گردد در سال های آینده دیگر نبات را کشت کنید مانند غله جات وغیره.
2- جهت از بین بردن شفیره ها در خاک قبل از کشت خربوزه باید زمین به عمق 15 الی 20 سانتی متر قلبه شود تا شفیره ها روی خاک آمده و از اثر فشار محیط از بین برود.
3- وقت بذررا تغیر بدهید یعنی وقت خویش را از وقت لازم یک چند روز پیش یا به تاخیر بیندازید.
4- وقتیکه میوه های جواسن به اندازه ای شینکی میشود در داخل برگهای همجوار پیچیده و بالای شان یکمقدار خاک بریزید تا پوست میوه خربوزه ذخیم و سخت شود.
5- میوه های آسیب دیده را از ساحه دور در زمین دفن کنید ویا هم برای حیوانات جهت تغذیه استعمال کنید. روش های دیگری که میتوان از طریق آن بطور میخانیکی مگس خربوزه را کنترول نمود :
1- کنترول مگس خربوزه با استفاده از تلک نوری: در نقاط که خطر بادهای شدید نمیباشد میتوان از تلک نوری در هنگام شب استفاده نموده و زیر چراغ نوری یک تشت را به اندازه محدود پر از آب نموده و بعدا چند قطره تیل خاک را اظافه نمائید. این کار سبب میشود تا یکتعداد از مگس ها و همچنان شب پرکها که تماما مضر هستند توسط نور چراغ جذب و در آب از بین میرود.
2- کنترول مگس با استفاده از دفع کننده ها:
مواد مورد ضرورت :
یک حصه اسفند (250گرام)
سه حصه فاضله گاو (سرگین) 750گرام
طرز تهیه و استعمال : مواد فوق را باهم مخلوط نموده و توسط اوجاغ ذغالی در 25 متر مربع فالیز دود کنید و از اثر دود مواد مذکور مگسها فرار میکند.
3- کنترول مگس خربوزه با استفاده از محلول زهری:
مواد مورد ضرورت :
10 لیتر آب.
40 گرام بوره.
20 گرام پودر دپترکس.
طرز تهیه واستعمال : نخست از همه بوره را در آب حل نموده سپس پودر دپترکس را در آن علاوه کنید. محلول زهری بدست آمده را خالص در هر هفته یکبار سه مرتبه و به تعقیب آن بعد از 20 روز برای دو مرتبه این محلول زهری را توسط محلول پاش استفاده نمایید. از وقتیکه خربوزه های جوان به اندازه شینکی میباشد.
4- کنترول مگس با استفاده از طعمه زهری:
مواد مورد ضرورت:
4 شوربای بدون روغن.
نیم لیتر عصاره بادرنگ.
20 گرام کود سفید یوریا.
40 تا 50 پودر دپترکس.
کنترول بیالوژیکی مگس خربوزه:
درطبیعت موجودات زنده پیدا میشود که شیوه این آفت راکنترول نماید مثال پرنده های کوچک که بنام محلی قرچه یا گنجشک وغیره یافت میشود.
ازمرحله تخم لاروا(کرم)، شفیره ومگس کامل آن را موردتغذیه خویش قرارمیدهد ولی بد بختانه که این پرنده های مفید توسط بعضی ازاشخاص مورد شکار قرار میگیرد. وبه همین ترتیب یک نوع زنبورها که بنام دایکا زمیمورفا (Dikazamimorpha) یاد میشود درسواحل بهیره مدیترانه موجود است که کرم این آفت رادرداخل خربوزه میگزد وآنها راازبین میبرد
کنترول کیمیاوی مگس خربوزه:
کنترول کیمیاوی آخرین طریقه مبارزه با این آفت میباشد که میتوان ازادویه های موسئون استفاده کرد که تاثیرات آنها بعدازاندک زمان ازبین برود تابرای دیگر حشرات مفید ومحیط زیست مضر تمام نشود کنترول مگس خربوزه با استفاده ازمحلول زهری یکی ازطریقه های بسیارساده وعام فهم میباشد که درصفحات شمال کشور تجربه شده ونتایج خوب بدست آمده است.
مواد ضرورت:
10 لیترآب
300 گرام بوره (شکر)
30سی سی دلتا مترین.
طرز تهیه:
نخست 300 گرام شکررادر10 لیترآب حل نموده وبعداً 10 سی سی دلتا مترین را بالای محلول آب وشکر علاوه میکنم ومحلول را خوب شورمیدهیم.
طرزاستعمال:
ازابتدا وقت که خربوزه بعدازآنکه گل های شان القاح میشود میوه های جوان به اندازه زرد آلومیباشد استعمال محلول زهررادرچهار مرحله وبه وقفه 10 روز تطبیق نماید که محلول زهری را طورمعمول ازطرف صبح ویا بعدازظهر توسط محلول پاش استعمال کنید. وقتیکه دراین مدت میوه های خربوزه حفظ شود بعداً پوست خربوزه ضخیم شده واز حمله این آفت نجات میابد باید که ازاین طریقه مزارع فالیز نتایج خوب داده است
کنترول مگس خربوزه را با استفاده ازگرده پاشی:
جای خربوزه های مصاب شده بعدازدورنمودن،همراه با ادویه سوین 85 فیصد به اندازه یک ساحه با 10 حصه خاک خشک مخلوط شده وگرده پاشی شود.
نتیجه گیری :
خربوزه نبات یکساله می باشد که در شرایط واقلیم خشک وگرم حاصل فوق العاده وفراوان می دهد خربوزه داری انوع و اقسام مختلف ورایتی ها محلی می باشد که عبارت از (جین تور ، زرمتی ؛ شین مغزی ، سفال سر ، ارکانی ) وغیره می باشد.
خربوزه در خاک های sand loam و خاک های خوب زهکشی شده حاصل فراوان میدهد و بهترین و مناسب ترین خاک می باشد .
ابیاری در خربوزه در چویچه های صورت می گیرید اولین ابیاری قبل از بذر یا فورا بعداز کشت اجرا می شود ابیاری دومی تشکیل شدن اولین جوره برگهای حقیقی صورت می گیرید بصورت اعظمی در جریان نمو و انکشاف پنج مرتبه ابیاری می شود بصورت عموم باید در خاک ریگی در یک هفته دو باره ودر خاک های سنگین در هفته یک باره ابیاری می گردد.
مقدار کود در مزرعه خربوزه مانند دیگر نبات ساقه دونده است 20 کیلو گرام یوریا 40 کیلوگرام دای امونیم فاسفیت در فی جریب داده شود برای علاوه کود کیمیاوی کود حیوانی نیز 2 الی 3 تن درفی جریب داده میشود.
نبات خربوزه cross pollination می باشد برای القاح خود به حشرات ضرورت دارد
یک بته خربوزه به تعداد 500 الی 600 گل تولید می نماید که ازانجمله صرف 20 گل به میوه تبدیل می شود ودر هر بته 2 الی 3 میوه به مرحله پختگی می رسید .
بته خربوزه د رمرحله اول گلهای مذکر و بعدا گل های مونث تشکلیل می شود
میوه خربوزه دارای مزه عالی می باشد و مقدار مواد قندی ان از گلوکوز ، فرکتوزوسکروز ترکیب گرده است و یک عده و یتامین های A،B،C را نیز دارای می باشد .
تخم خربوزه را بصورت مستقمیا در مزرعه کشت می کند فاصله بین قطارهای نظر به نوع خاک و موجودیت موادغذائی فرق می کند .
فاصله بین بته های در داخل قطاراز 90 الی 100 سانتی متر تعین گرده است از جمله امراض مهم خربوزه مگس خربوزه می باشد .
که حشره ماده به وسیله اله تخمریز خود پوست میوه جوان میزبان را سوراخ می کند و تخم خود را در انجا می گذارد . سپس لاروا جوان به داخل گوشت میوه پشرفت نموده که باعث میوه جوان از بین می رود .
برای جلو گیری از این افات روش علمی است که زارعین در موقع گل گیری بوبته های انجام می یابد بدین ترتیب که میوه های جوان به اندازه فندق باشد انرا در داخل برگهای مجاورپیجیده ودر روی ان مقدار خاک را می ریزند تا موقیکه پوست ان کاملا ضخیم شوند ان را زیر خاک نگاه دارای می کنم و همچنان از ادویه کیمیای 3 با بوقف های مختلف 10 الی 14 روز توسط بلدرک وشرپایه به اندازه 2 سی سی در یک لیتر اب حل می گردد وسم پاشی می شود.
حاصل متوسط خربوزه از2000الی 2500 کیلو گرام فی جریب تخمین گردیده است.
و در شراایط خاص الی 12 تن فی جریب هم محمکن است .
اکثرا خربوزه بدون شرایط خاص در ذخیره گاه سرد 2 الی 3 هفته بحالت خود ذخیره می شود اگر به 9 درجه سانتی گراید قرار داشته باشد مدت زیاد ذخیره خواهد شود.
تخم خربوزه به مدت 4 الی 6 سال نکهداری می شود.
سفارشات :
1- هاقین باید ازوریتی های که حاصل خوب میدهد ودر مقابل امراض و افات مقاومت دارند استفاده کنند.
2- تخم خربوزه راکه بدست میاورند باید ازمنبع تصدیق شده باشد .
3- ابیاری ان بصورت درست صورت بیگرید.
4- وقت کشت و رفع حاصل و ذخیره کردن و انتقال به مارکیت را بفهمید .
5- در انتخاب زمین باید دقیق باشد .
6- کود کیمیاوی وکودهای حیوانی باید درزمین علاوه گردد تا حاصلات فراوان از ان بدست ارید .
7- باید دهاقین ازکشت خربوزه در زمین ها شان زیادتز استفاده نماید بخاطر یکه در تناوب زراعتی ، خوب قرارگرفته و شدیار زمین خربوزه به سال اینده حاصل گندم را بهتر می سازد.
8- مانند لیگیوم در نصب ناتیروجن در زمین مفید تمام می شود.
9- ادویه پاشی باید به وقت معین وبه صورت درست صورت گیرد.
10- بذر نمودن خربوزه به درجه حرارت مناسب.
11- استفاده ازتخم های درست وعاری ازآلوده شده به مرض.
12- آبیاری به وقت وزمان معین نظر به ضرورت صورت گیرد.
13- استفاده کود به وقت معین آن.
14- جلوکیر آفات وامراض قبل ازشیوع درفالیز.
ماخـــــــــــــــــــــــــــذ
1- حبیبی، پوهنوال عبدالظاهر،مبارزه با مگس خربوزه F A O سال نشر 1998
2- حسن زاده ، حسن،پرورش سبزی درباغ وخانه، موسسه حک، سال 1373 ص ص34-35
3- زاهدی،کاظم،آفات گیاهان زینتی وصیفی درایران وروش مبارزه با آنها،تهران، انتشارات دانشگاه تهران،سال1371 ص ص 123-125
4- صدیقی، پیرمحمد،آفات مهم زراعتی درافغانستان وطروق مبارزه با آنها،کابل، پوهنحی زراعت پوهنتون کابل،سال1368
5- صلواتیان،میر،مبارزه با مگس خربوزه،کابل،ریاست تبلغ وآموزش زراعتی ،سال1369، ص 144
6- سعیدی،نصیراحمد،سبزیجات چرامیرویند،پوهنحی زراعت پوهنتون کابل،سال 1365 صص440 -442
7- هدی،عبدالغفار،خربوزه،کابل ریاست تبلیغ وآموزش زارعتی سال 1373 ص29
|
روز بخير كاربر مهمان! 
